De zomervakantie is weer voorbij en alle scholen maken zich weer op voor een nieuw en enerverend schooljaar. Toch moeten er buiten alle hosanna van zomers positivisme ook kritische kanttekeningen worden geplaatst over hoe we jongeren enthousiasmeren voor een toekomst in onze sector. Er wordt namelijk in de praktijk iets te vaak over, in plaats van mét, hen gesproken.
Begin dit jaar presenteerde de overheid het Actieplan Groene en Digitale Banen. Als brancheorganisatie hebben we hieraan meegewerkt en onze visie gedeeld. In het actieplan heeft de overheid de (hoge) ambitie uitgesproken dat er in 2030 ruim een miljoen ICT-geschoolden zijn in Nederland. Ter illustratie: in het tweede kwartaal van 2023 waren volgens het CBS 555.000 mensen werkzaam binnen de ICT-sector. Het actieplan is toegespitst op vier punten, waarbij de verhoging van de instroom voor bètatechnisch onderwijs grote aandacht verdient. Zo steekt het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) jaarlijks 100 miljoen euro in het programma Sterk Techniekonderwijs (STO). Daarin werken scholen en bedrijven samen aan het versterken van de kwaliteit en zichtbaarheid van techniekonderwijs in het vmbo.
Verder valt op dat veel verantwoordelijkheid wordt gelegd bij ICT-werkgevers. Zo wordt onder andere de promotie van de keuze voor ICT en technische beroepen bij hen gelegd. Dat is natuurlijk zeer ambitieus en onze sector, waar datacenters onder vallen, zet al flinke stappen op dit gebied. Maar het is wel kort door de bocht om te denken dat werkgevers alleen wel even nieuwe studenten kunnen binnenhengelen. Zelfs scholen, met name mbo-instellingen, hebben moeite om de jeugd binnen te halen. Uit cijfers van OCW van vorig jaar blijkt dat er nog maar 503.000 jongeren kiezen voor een mbo-studie. De verwachting is dat dit aantal over vijf jaar is gedaald naar 471.000 en over tien jaar naar 447.000.
Een belangrijke reden hiervoor is de ietwat doorgeschoten obsessie van ouders over het opleidingsniveau van hun kinderen. Het devies ‘hoogopgeleid, veel geld en succes’ heeft ervoor gezorgd dat ouders zich in alle bochten wringen om de school ervan te overtuigen dat hun kind thuishoort op de havo of het vwo. Daarbij helpt het ook niet dat het imago van het mbo de afgelopen jaren een flinke deuk heeft opgelopen door de discussies over de vermindering van de onderwijskwaliteit. Docenten kunnen echter op basis van alle resultaten en ontwikkelingen laten zien dat een leerling beter geschikt is voor een van de leerwegen van het vmbo. Het dringende tekort aan vakmensen, die met name uit het mbo-onderwijs komen, wordt vaker benadrukt door de media en politiek.
Er liggen dus voldoende arbeidskansen, de salarissen zijn als starter zeer ruim en ook de doorgroeimogelijkheden zijn ruimschoots aanwezig. Maar waarom lukt het ons dan niet om het tij te keren? Een oplossing om jongeren wel kenbaar te maken met de wereld van IT en Techniek is om jezelf te verplaatsen in hun beleefwereld en door IT cool te maken. De spanning en sensatie van de jaren tachtig en negentig van deze nieuwe wereld moet in een modern jasje worden gestoken door gebruik te maken van kanalen als YouTube, TikTok en Instagram. Dat zijn bij uitstek de platformen waar zij uren spenderen. Daarom moet de overheid samen met de sector met een gedegen promotieplan komen. Hierbij dient rekening te worden gehouden met de kracht van marketing, de kennis van de sector en een brede steun van betrokken ministeries, zoals OCW en Economische Zaken & Klimaat. Want alleen door slim samen te werken en – hoe cliché ook – echt out-of-the-box te denken, kunnen we eindelijk eens echte stappen zetten zodat we weer mét jongeren praten in plaats van over ze te praten.
Lees het Datacenters & Werkgelegenheidsrapport 2023
In het Datacenters & Werkgelegenheidsrapport 2023 gaan we dieper in op de laatste arbeidsontwikkelingen binnen de Nederlandse datacenterindustrie. In het rapport monitoren we al jaren de werkgelegenheid binnen de sector, analyseren we de groei per regio en delen deelnemers en onderwijsinstellingen hun inzichten op het gebied van diversiteit, onderwijsvernieuwingen en meer.
Klik hier om het rapport te downloaden.